- Voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie is herkozen voor een tweede termijn.
- Ze is de laatste jaren opgevallen door haar kordate optredens tijdens de coronacrisis en de oorlog in Oekraïne.
- Von der Leyen was veertien jaar lang minister onder Angela Merkel, worstelde met de Green Deal van Frans Timmermans en leeft uiterst sober.
- Lees ook: Oekraïne krijgt ruim €4 miljard extra voor wederopbouw vanuit Europees steunfonds
Ursula von der Leyen mag beginnen aan haar tweede termijn als voorzitter van de Europese Commissie. In een geheime stemming in het Europees Parlement kreeg ze een meerderheid van 401 van de 707 uitgebrachte stemmen in het 720 leden tellende parlement.
De centrumrechtse EVP-politica was na de Europese verkiezingen van juni voorgedragen door de regeringsleiders van de Europese Unie. Het was tot de stemming nog onzeker of ze voldoende steun zou krijgen, maar de 401 stemmen betekenen een veel ruimer mandaat dan vijf jaar geleden.
Naast de centrumpartijen hebben ook veel groene Europarlementariërs en een deel van de radicaal-rechtse flank haar gesteund. In aanloop naar de verkiezingen van vorige maand zei ze vooral tegen de tweespalt binnen Europa te willen strijden, een gevaar dat de basiswaarde van democratie dreigt te ondermijnen.
De Duitse bondskanselier Olaf Scholz feliciteerde zijn landgenote donderdag direct met haar herverkiezing. Die is volgens hem “een duidelijk teken van ons vermogen om te handelen in de Europese Unie, zeker in moeilijke tijden”. Ook de Nederlandse premier Dick Schoof feliciteerde haar.
Dit zijn zes dingen die je moet weten over Ursula von der Leyen.
1) Ze is de eerste vrouwelijke voorzitter van de Europese Commissie en viel op door haar kordate crisisoptreden
Ursula von der Leyen werd in 2019 door het Europees Parlement verkozen tot eerste vrouwelijk voorzitter van de Europese Commissie, na voorgangers als haar land- en partijgenoot Walter Hallstein, de Nederlander Sicco Mansholt, de Fransman Jacques Delors en de Luxemburger Jean-Claude Juncker.
Ze kreeg in haar eerste termijn te maken met een hele reeks van crises: van de coronapandemie, tot de energiecrisis en de oorlog in Oekraïne. Ze viel daarbij op door haar kordate optredens.
Zo kwam ze tijdens de coronapandemie tot grote schrik van EU-ambtenaren met een herstelplan van maar liefst 750 miljard euro.
Ook stelde ze Oekraïne tijdens een bezoek aan Kyiv ruim een maand na het begin van de oorlog "een Europese toekomst" en het EU-lidmaatschap in het vooruitzicht, terwijl de meeste lidstaten daar nog heel terughoudend mee waren. Ze kreeg daar zowel lof als kritiek voor.
2) Haar vader was een van de eerste ambtenaren van de Europese Commissie
Ursula von der Leyen werd in 1958 geboren in Elsene, een voorstadje van Brussel. Haar vader Ernst Albrecht was een van de eerste ambtenaren bij de Europese Commissie en schopte het er later tot directeur-generaal. Ursula woonde tot haar twaalfde in Brussel. Ze ging naar de Europese School in Ukkel waar later ook Boris Johnson onderwijs volgde.
Haar vader werd in 1976 premier van de Duitse deelstaat Nedersaksen en profileerde zich volgens Trouw als een familieman met een Von Trapp-achtig leven: de Albrechtjes gingen zingend aan tafel en musiceerden na het eten nog gezellig even door.
Toen Von der Leyen zelf aan haar politieke carrière begon, deed ze hetzelfde. Zo nodigde ze journalisten uit bij het ontbijt waar al haar zeven kinderen keurig 'een gezegende' ochtend zeiden.
3) Ze maakte van 2005 tot 2019 deel uit van het kabinet van Angela Merkel
Ursula von der Leyen was tussen 2005 en 2019 achtereenvolgens minister van Gezin, Senioren, Vrouwen en Jeugd, minister van Werk en Sociale Zaken en minister van Defensie onder bondskanselier Angela Merkel.
Ze werd toen het einde van de politieke loopbaan van Merkel naderde dan ook regelmatig genoemd als haar mogelijke opvolger. Maar in plaats daarvan koos ze voor de topbaan in het haar welbekende Brussel.
Von der Leyen en Merkel waren het tijdens hun langdurige samenwerking in Duitsland en later binnen EU-verband lang niet altijd eens en Merkel passeerde haar tot tweemaal toe passeerde voor de positie van bondspresident. Toch gingen ze in het openbaar meestal heel hartelijk en vriendschappelijk met elkaar om.
Zo begroetten ze elkaar tijdens de coronapandemie via een videoscherm enthousiast naar elkaar zwaaiend met 'Liebe Angela' en 'Liebe Ursula'.
4) Ze worstelt met de 'Green Deal' van Frans Timmermans
Ursula von der Leyen schaarde zich in 2019 vol enthousiasme achter de 'Green Deal' van toenmalig Eurocommissaris Frans Timmermans. "Wat een man op de maan zetten was voor de Amerikanen was, is de Green Deal voor Europa".
Maar inmiddels is de liefde voor de Green Deal bij verschillende lidstaten en ook binnen haar eigen christen-democratische partij flink bekoeld. En met de verwachte opmars van radicaalrechts bij de Europese verkiezingen komende juni zal het alleen maar moeilijker worden het ambitieuze klimaatbeleid voort te zetten.
5) Haar ideaalbeeld was ooit een Verenigde Staten van Europa, maar daar is ze op teruggekomen
In 2011 deed Von der Leyen de uitspraak dat haar doel "een Verenigde Staten van Europa" is. "Gemodelleerd op federale staten zoals die van Zwitserland, Duitsland en de Verenigde Staten", zo legde ze later uit. "Ik zie het Europa van mijn kinderen en kleinkinderen niet als een losse unie van staten die gevangen wordt gehouden door nationale belangen."
Maar vlak na haar uitverkiezing tot commissievoorzitter in 2019 kwam ze terug op die uitspraak. Ze zei dat haar droom van een federalistische EU "volwassener en realistischer" is geworden. "In de Europese Unie is er eenheid in diversiteit", zo stelde ze. "Dat is iets anders dan federalisme en ik denk dat het de juiste weg is."
6) Ze leeft uiterst sober, terwijl dat met haar ruime inkomen nergens voor nodig is
Von der Leyen woont volgens NRC al sinds haar aantreden in een klein raamloos hoekje van haar kantoor. Ze is vegetarisch, drinkt niet en neemt zelden vrije tijd. Regelmatig organiseert ze ook lange overlegrondes in het weekend. Ook toen ze minister was in Duitsland sliep ze in een simpel eenpersoonsbed op het ministerie om belastinggeld uit te sparen.
Dat sobere leven is niet ingegeven door haar financiële situatie, want ze verdient als voorzitter van de Europese Commissie zo'n 33.500 euro per maand en heeft volgens The Economic Times inmiddels een vermogen van zo'n 3 miljoen euro opgebouwd.
Met haar man, die uit een rijke familie van zijdehandelaren komt en oprichter is van een biotechbedrijf, heeft ze een woning nabij Hannover. Als groot paardenliefhebber heeft ze ook eigen paarden.
